شیر یکطرفه چدنی

از شیر ها جزء شیرآلات صنعتی بوده که در تجهیزات نیروگاهی، جک های هیدرولیک، صنایع شیمیایی و پمپ ها استفاده می شود و همانطور که از نام آن پیداست با هدف کنترل جریان سیالات در یک مسیر طراحی شده است.
این نوع از شیر آلات به دلیل اینکه پوشش سخت چدنی، در برابر بارهای مکانیکی و ضربه مقاومت بسیار بالایی را دارند و همچنین به دلیل هزینه‌های بسیار پایین طرفداران بسیاری را دارند.

مهمترین اجزاء شیر یکطرفه چدنی عبارتند از:

بدنه
پوشش
دیسک
لولا

انواع شیر یکطرفه چدنی بر اساس عملکرد عبارتند از:

شیر یکطرفه خودکار فلنجی
شیر یکطرفه سوپاپی چدنی
شیر یکطرفه دریچه ای چدنی

مزایای شیر یکطرفه چدنی عبارتند از :

در صورتی که فشار سیال به حد نصاب نرسد این شیر عمل نمیکند.
برای خط هایی که در خلاف جهت جاذبه جریان را عبور می دهند یکی از بهترین انتخابات است.
نگهداری و نصب و تعمیر آن بسیار ساده می باشد.
قیمت بسیار مناسبی را دارد.
در فشارهای کم نیز به خوبی عمل خواهد کرد.
از جنس های مختلف آن می توان در صنایع گوناگون نیز استفاده نمود.
با نصب این شیر میتوان از خساراتی که از بازگشت جریان ممکن است پیش بیاد جلوگیری شود.
شیر برگشتی تنها شیری است که به دلیل عملکرد خودکار آن نیاز به اپراتور ندارد.

مشخصه های شیر چدنی یکطرفه عبارتند از:

در برابر رسوب پذیری و خوردگی بسیار مقاوم می باشند.
شیر بدون هیچ سر و صدایی باز و بسته می شود.
سوپاپ با حداقل فشار سیالات بی‌صدا و به راحتی باز می‌شود.
در تمامی موقعیت های افقی و عمودی به خوبی آب بندی شده و از بازگشت جریان جلوگیری می کند.
قابلیت نصب آسان بین فلنج با پیچ و مهره
قابلیت کارکرد با حداقل فشار قابلیت استفاده در مایعات غلیظ مثل فاضلاب

شیر یکطرفه فلنجی

برای جلوگیری از برگشت مایعات و اطمینان از جریان به یک جهت بکار گرفته می شود. در ساختار این نوع شیر برای جلوگیری از برگشت سیال از یک دیسک استفاده می شود.

برای استفاده در کمپرسور و پمپ این شیر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد در این صورت شیر یکطرفه ای که استفاده شده فشاری را که بهذسمت بالای کمپرسور و پمپ افزایش داده کنترل کرده تا به سمت پایین آن منتقل نشود.

شیر یکطرفه سوپاپی چدنی

شیرهایی هستند که در اثر اخلاف فشار بین دو طرف اجازه حرکت سیال در جهت معکوس را نمیدهد .
این شیرها در بین لوله های متصل به سیستم های ثانویه نظیر انشعابات که ممکن است فشار روی ان بیش از قشار سیستم اصلی باشد بکار میرود تا مانع از ورود ماده سیال از سیستم ثانویه به اصلی شود .

مشخصات و استانداردهای شیر های یکطرفه

این نوع از شیرها معمولا برای جلوگیری از برگشت جریان در تامین آب تصفیه خانه ها ، فاضلاب ها ، سد ها ، موتورخانه ها ، نیروگاه ها مورد استفاده قرار میگیرند و برای سیالاتی نظیر آب اشامیدنی ، فاضلاب ها ، روغن تا دمای ۱۲۰ درجه سانتی گراد می باشند.

شیر یکطرفه دریچه ای چدنی

این شیرها جزو شیرهای خودکار طبقه بندی میشوند. چون اپراتور هیچ کنترلی روی آن نداشته و شیرهای یکطرفه با جریان سیال بطور خودکار باز شده و قطع جریان با استفاده از نیروی جاذبه یا نیروی ناشی از برگشت جریان سیال بسته میشوند و مانع از برگشت جریان از بالا دست جریان به پایین دست جریان می گردد.

در سیستم های انتقال آب و فاضلاب و به منظور جلوگیری از بازگشت جریان در خلاف جهت حرکت تعیین شده برای سیال استفاده می شوند و فشار کاری آن 16 بار است. شیر یکطرفه چدنی ولو از دسته شیر های اقتصادی هستند که در کنار کیفیت مطلوب، از قیمت مناسبی برخوردارمیباشند.

موارد استفاده از شیر برگشتی عبارتند از:

نیروگاه‌های برق و آب
تصفیه خانه و لوله‌کشی خط انتقال آب و فاضلاب
پالایشگاه ها صنایع نفت و گاز
مورد استفاده در خطوط آبرسانی کشاورزی
تاسیسات مراکز تفریحی و برج ها

انواع شیر یکطرفه بر حسب مکانیزم عملکرد عبارتند از:

نوع لولایی
نوع پیستونی

نوع لولایی

این شیر یکطرفه از یک دیسک که بر روی پین آن سوار شده است ساخته شده و با حرکت سیال در جهت مورد نظر دیسک حول پین خود می‌چرخد و از جریان سیال عبور کرده و با کاهش و قطع این جریان به تدریج به موقعیت قبلی خود بازگشته و از برگشت جریان جلوگیری می کند.

نوع پیستونی

در این نوع فشار ناشی از جریان که زیر پیستون وارد شده با غلبه بر نیروی فنری که در پشت پیستون قرار دارد آن را به سمت بالا جابجا کرده و جریان سیال عبور می کند، با قطع جریان پیستون به موقعیت قبلی خود بازگشته و از برگشت جریان جلوگیری می‌کند.
از این نوع در تاسیسات حرارتی ساختمان ها و سیستمهای هوای فشرده و پمپها نیز استفاده می‌شود.

رنج تحمل دما و فشار چک ولو

با توجه به جنس و کلاس و جنس سیت رینگ شیر یکطرفه تا فشار 550 بار در چک ولو ابزار دقیق و تا 700 درجه سانتیگراد با توجه به جنس آن متفاوت می باشد.
شیر یک طرفه از سایز 3/8 اینچ تا سایز 120 اینچ با توجه به جنس و مدل آن تولید می شود.