شیر کشویی

از پرکاربردترین نوع شیرآلات در زمینه صنعت آب بوده و همچنین سیالاتی که دمای کمتر از ۸۰ درجه را دارند می باشد نکته ای که بسیار مهم است باز و بسته بودن کامل این شیر می باشد، به این معنی که شیر را به طور کامل باز و یا به طور کامل بسته می باشد یعنی امکان کم و زیاد کردن فشار در مسیر وجود نداشته و به همین دلیل در مسیر لوله کشی برای کنترل فشار نباید از شیر کشویی استفاده کرد.

انواع شیر کشویی به دو دسته تقسیم می‌شود:

زبانه لاستیکی
زبانه فلزی
شیر کشویی زبانه لاستیکی خود به دو نوع شیر کشویی زبانه لاستیکی f4و شیر کشویی زبانه لاستیکی f5 تقسیم میشود.
همچنین شیر کشویی زبانه فلزی به دو نوع شیر کشویی زبانه فلزی f4 و شیر کشویی زبانه فلزی f5 تقسیم میشود.

مزایای استفاده از شیر کشویی عبارتند از :

سهولت باز و بسته کردن آن در مسیر لوله کشی
باز بودن مسیر و اندازه قطر لوله
عدم نیاز به سرویس دوره ای
آب بندی کامل در هنگام بسته بودن شیر کشویی
عدم نیاز به نگهداری در طول زمان بهره برداری از آن
در شیر کشویی زبانه فلزی جهت آب بندی بهتر از رینگ برنزی یا استیل استفاده میشود.
در شیر کشویی زبانه فلزی از زبانه چدن داکتیل استفاده میشود.

معایب شیر کشویی

باز و بسته کردن مکرر آن باعث آسیب به اجزای این شیرها میشود
جهت کنترل و تنظیم جریان مناسب نمی باشند
نیروی وارده از طرف سیال به دیسک باعث آب بندی شده و به همین دلیل آب بندی مناسبی انجام نخواهد شد.

کاربرد های شیر کشویی شامل در موارد زیر می باشد:

پالایشگاه ها
مجتمع های پتروشیمی
کارخانجات مختلف صنعتی
پروژه های آبرسانی
نیروگاهها
تاسیسات دریایی

اجزا ساخته شده این نوع شیر شامل موارد زیر می باشد:

سر فلکه
برای باز و بسته کردن این شیرها از طریق سر فلکه انجام می گیرد.
بدنه
قسمتی از شیر می باشد که به سایر اقلام وصل شده و این اتصال معمولاً از طریق نوع فلنچ دنده و یا جوش می باشد.

بونت
قسمتی از شیر می باشد که قسمت های متحرک شیر درون آن جای دارند از طریق پیچ وصل می‌شوند.

تریم
به مجموعه ای از دیسک، استم، سیت رینگ های یک شیر کشویی گفته می شود.
محور شیر
وظیفه آن جابجا کردن دیسک درون شیر بوده که در واقع عملی می باشد که گشتاور وارد آمده به دیسک را منتقل کرده و عامل حرکت آن به سمت بالا و پایین می شود.
Rising stem
Non rising

انواع شیر کشویی عبارتند از :

شیر کشویی موازی
شیر کشویی گوه ای

شیر کشویی موازی بر اساس دیسک تخت دروازه‌ای در بین دو نشیمن گاه موازی ساخته شده که دارای یک لبه تیزی در قسمت پایینی خود بوده که این لبه تیز برای برش و از بین بردن ذرات جامد ورودی به شیر کشویی می‌باشد و مزیت مهم آن این میباشد که علاوه بر به کار رفتن برایvalve های نامتقارن می‌توانند برای valve seatهای زاویه ای به کار بروند.
شیر کشویی گوه ای از دو seat مورب و یک مورب gateاستفاده می شود.
برای امکان بسته شدن در حالت خاموش ک شیر کشویی وقتی که کاملاً باز می‌شود از مسیر عبور جریان برداشته می‌شود و این خاصیت باعث از بین رفتن هر گونه مقاومتی در وضعیت باز شده و وقتی که شیر کشویی کاملاً بسته شد توسط یک رینگ آببند دیسکی صفحه اصلی را آب بندی میکند.

طبقه بندی شیرهای کشویی بر اساس قطعات عبارتند از:

انواع ساختار کلاهک
خود این کلاهک قطعه ای از شیر می باشد که مجموعه بدنه را تکمیل کرده و استم از میان آن عبور می کند.

محبوب ترین آن ها عبارتند از:

بست فشار
پیچی
پیچ شده
جوش داده شده
انواع گوه
در عملکرد مناسب شیر نقش به سزایی دارد.
همچنین این گروه مورد استفاده در هر شیر با دیگری فرق دارد دارد بنابراین انواع متفاوتی در بازار موجود می باشد که عبارتند از:
جامد
انعطاف‌پذیر
دیسک دوگانه موازی
تقسیم شده
ساختار استن میله مانند بوده که وظیفه انتقال نیرو از اپراتور واردکننده به دیسک برای انسداد مسیر جریان سیال می باشد.

انواع ساختار استم عبارتند از:

بالا رونده بیرون پیچ
بالا رونده داخل پیچ
غیر بالا رونده داخل پیچ
انواع سیت اصلی آنها جلوگیری از هرگونه نشتی در محل تماس قسمت مسدود کننده بوده و سطوح داخل بدنه می باشد.

انواع سیت عبارتند از:

تعویض پذیر
تعویض ناپذیر
یکپارچه

طبقه بندی شیر کشویی به چند روش انجام میشود؟

به سه روش می توان طبقه بندی کرد:
نوع دیسک
نوع اتصال و بونت
نوع حرکت استم

معایب شیر کشویی با گوه سخت چیست؟

این شیر نمی تواند تغییراتی که به دلیل مقدار سیال داخل لوله در تراز نشیمنگاه صورت می‌گیرد را جبران نمایند به خاطر همین امکان بروز نشتی در این نوع دیسک احتمال دارد اگر از شیر کشویی گوه سخت در کاربری‌های با دمای بالا استفاده شود که در معرض قفل حرارتی قرار میگیرد.

معایب شیر کشویی با گروه انعطاف پذیر چیست؟

معایب این شیر با گوه انعطاف پذیر این می باشد که مایع موجود در خط تمایل به جمع شدن در دیسک را دارد و این امر باعث ایجاد خوردگی می شود و در نهایت دیسک را ضعیف می کند.

انواع شیر کشویی بر اساس اتصال بونت و بدنه چیست؟

بونت رزوه ای
بونت پیچ و مهره‌ای
بونت جوشی
بونت پرسی